UPS คืออุปกรณ์สำคัญที่หลายคนมองข้าม
อัพเดทล่าสุด: 1 ต.ค. 2025
60 ผู้เข้าชม
UPS คืออุปกรณ์สำคัญที่หลายคนมองข้าม
UPS ย่อมาจาก Uninterruptible Power Supply หรือ "เครื่องสำรองไฟ" เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่สำรองไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ในตัว เพื่อจ่ายไฟให้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างต่อเนื่องในกรณีที่ไฟฟ้าดับหรือมีความผิดปกติของระบบไฟฟ้า เช่น ไฟตกหรือไฟกระชาก ช่วยป้องกันความเสียหายต่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และช่วยให้สามารถทำงานหรือบันทึกข้อมูลสำคัญให้เสร็จสิ้นก่อนไฟจะหมด.
หลักการทำงานเบื้องต้น
1. Rectifier
(ภาคแปลงไฟฟ้า): ทำหน้าที่รับไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) จากแหล่งจ่ายไฟ (เช่น ปลั๊กไฟ) และแปลงเป็นไฟฟ้ากระแสตรง (DC) เพื่อนำไปเก็บไว้ในแบตเตอรี่.
2. Battery
(แบตเตอรี่): ทำหน้าที่เก็บพลังงานไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ไว้.
3. Inverter
(ภาคแปลงไฟฟ้า): ในกรณีที่ไฟดับหรือผิดปกติ จะทำหน้าที่รับไฟฟ้ากระแสตรง (DC) จากแบตเตอรี่ แล้วแปลงเป็นไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) เพื่อจ่ายให้กับเครื่องใช้ไฟฟ้า.
ประโยชน์ของ UPS
จ่ายไฟต่อเนื่อง:
ให้เครื่องใช้ไฟฟ้าทำงานได้อย่างราบรื่นแม้เกิดเหตุการณ์ไฟดับหรือไฟกระชาก.
ป้องกันความเสียหาย:
ป้องกันวงจรไฟฟ้าเสียหายจากการตัดไฟกะทันหัน หรือความผันผวนของแรงดันไฟฟ้า.
ป้องกันข้อมูลสูญหาย:
ช่วยให้ผู้ใช้มีเวลาเพียงพอที่จะบันทึกงานที่ค้างอยู่และปิดเครื่องคอมพิวเตอร์ได้อย่างปลอดภัย.
ยืดอายุการใช้งานอุปกรณ์:
ช่วยรักษาคุณภาพไฟฟ้าที่สม่ำเสมอให้แก่อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ทำให้มีอายุการใช้งานยาวนานขึ้น.
ประเภทของ UPS มีอะไรบ้างที่ควรรู้ก่อนเลือกซื้อ
เครื่องสำรองไฟ หรือ Uninterruptible Power Supply คือ ตัวช่วยสำคัญเมื่อเกิดไฟฟ้าขัดข้อง แต่ก่อนที่จะตัดสินใจซื้อ มาดูกันว่ามีกี่ประเภท? อะไรบ้าง?
1. Standby UPS
Standby UPS หรือเครื่องสำรองไฟฟ้าแบบออฟไลน์ คือ UPS ที่มีราคาถูกที่สุดในบรรดาทุกประเภท โดยทำงานรับกระแสไฟฟ้าจากแหล่งจ่ายหลัก เช่น การไฟฟ้าโดยตรง พร้อมกับเก็บพลังงานสำรองไว้ในแบตเตอรี่ เมื่อเกิดไฟดับ ตัวเครื่องจะใช้ Transfer Switch หรือเครื่องสับเปลี่ยน เพื่อเปลี่ยนแหล่งจ่ายไฟจากระบบหลักไปยังเครื่องแปลงกระแสไฟฟ้าของ UPS เพื่อจ่ายไฟสำรองให้กับอุปกรณ์ไฟฟ้า แต่ในกรณีไฟตกหรือเกิดความขัดข้องในระยะสั้น ตัวสับเปลี่ยนอาจสับเปลี่ยนไม่ทันทำให้อุปกรณ์ได้รับไฟฟ้าที่มีคุณภาพต่ำได้
เครื่องสำรองไฟ (UPS) จะเหมาะสำหรับการใช้งานกรณีไฟดับ และมีข้อดีคือราคาถูก แต่มีข้อจำกัดคือไม่สามารถควบคุมหรือปรับแรงดันไฟฟ้าได้ จึงต้องระมัดระวังไฟฟ้าเกินหรือคุณภาพไฟฟ้าที่อาจส่งผลเสียต่ออุปกรณ์ได้
2. Line-Interactive UPS
Line-Interactive UPS คล้ายคลึงกับ Standby UPS แต่มีระบบ Stabilizer หรือระบบปรับแรงดันไฟฟ้าโดยอัตโนมัติที่ช่วยรักษาระดับแรงดันไฟฟ้าเมื่อเกิดไฟตก ทำให้ UPS ไม่ต้องใช้แบตเตอรี่บ่อยครั้งในกรณีไฟตกเล็กน้อย เหมาะกับสภาพไฟฟ้าในประเทศไทยที่มีการตกบ่อยๆ โดยมีราคาที่ไม่สูงมาก แต่มีข้อจำกัดคือไม่สามารถแก้ไขความถี่ไฟฟ้าได้ จึงไม่เหมาะกับอุปกรณ์ที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น เครื่องมือแพทย์
3. Online UPS
Online UPS คือเครื่องสำรองไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพสูงสุด โดยระบบแบตเตอรี่และเครื่องแปลงกระแสไฟฟ้าทำงานตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นไฟดับ ไฟตก หรือไฟเกิน ทำให้จ่ายไฟฟ้าได้อย่างต่อเนื่องและเสถียร ไม่ส่งผลกระทบต่อการทำงานของอุปกรณ์ เหมาะสำหรับอุปกรณ์ที่ต้องการความเสถียรสูง ข้อจำกัดคือมีราคาสูงกว่าเครื่องสำรองไฟฟ้าประเภทอื่นๆ และมีการออกแบบที่ซับซ้อน ตัวเครื่องมีน้ำหนักมากกว่า
UPS ย่อมาจาก Uninterruptible Power Supply หรือ "เครื่องสำรองไฟ" เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่สำรองไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ในตัว เพื่อจ่ายไฟให้กับเครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างต่อเนื่องในกรณีที่ไฟฟ้าดับหรือมีความผิดปกติของระบบไฟฟ้า เช่น ไฟตกหรือไฟกระชาก ช่วยป้องกันความเสียหายต่ออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ และช่วยให้สามารถทำงานหรือบันทึกข้อมูลสำคัญให้เสร็จสิ้นก่อนไฟจะหมด.
หลักการทำงานเบื้องต้น
1. Rectifier
(ภาคแปลงไฟฟ้า): ทำหน้าที่รับไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) จากแหล่งจ่ายไฟ (เช่น ปลั๊กไฟ) และแปลงเป็นไฟฟ้ากระแสตรง (DC) เพื่อนำไปเก็บไว้ในแบตเตอรี่.
2. Battery
(แบตเตอรี่): ทำหน้าที่เก็บพลังงานไฟฟ้ากระแสตรง (DC) ไว้.
3. Inverter
(ภาคแปลงไฟฟ้า): ในกรณีที่ไฟดับหรือผิดปกติ จะทำหน้าที่รับไฟฟ้ากระแสตรง (DC) จากแบตเตอรี่ แล้วแปลงเป็นไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) เพื่อจ่ายให้กับเครื่องใช้ไฟฟ้า.
ประโยชน์ของ UPS
จ่ายไฟต่อเนื่อง:
ให้เครื่องใช้ไฟฟ้าทำงานได้อย่างราบรื่นแม้เกิดเหตุการณ์ไฟดับหรือไฟกระชาก.
ป้องกันความเสียหาย:
ป้องกันวงจรไฟฟ้าเสียหายจากการตัดไฟกะทันหัน หรือความผันผวนของแรงดันไฟฟ้า.
ป้องกันข้อมูลสูญหาย:
ช่วยให้ผู้ใช้มีเวลาเพียงพอที่จะบันทึกงานที่ค้างอยู่และปิดเครื่องคอมพิวเตอร์ได้อย่างปลอดภัย.
ยืดอายุการใช้งานอุปกรณ์:
ช่วยรักษาคุณภาพไฟฟ้าที่สม่ำเสมอให้แก่อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ทำให้มีอายุการใช้งานยาวนานขึ้น.
ประเภทของ UPS มีอะไรบ้างที่ควรรู้ก่อนเลือกซื้อ
เครื่องสำรองไฟ หรือ Uninterruptible Power Supply คือ ตัวช่วยสำคัญเมื่อเกิดไฟฟ้าขัดข้อง แต่ก่อนที่จะตัดสินใจซื้อ มาดูกันว่ามีกี่ประเภท? อะไรบ้าง?
1. Standby UPS
Standby UPS หรือเครื่องสำรองไฟฟ้าแบบออฟไลน์ คือ UPS ที่มีราคาถูกที่สุดในบรรดาทุกประเภท โดยทำงานรับกระแสไฟฟ้าจากแหล่งจ่ายหลัก เช่น การไฟฟ้าโดยตรง พร้อมกับเก็บพลังงานสำรองไว้ในแบตเตอรี่ เมื่อเกิดไฟดับ ตัวเครื่องจะใช้ Transfer Switch หรือเครื่องสับเปลี่ยน เพื่อเปลี่ยนแหล่งจ่ายไฟจากระบบหลักไปยังเครื่องแปลงกระแสไฟฟ้าของ UPS เพื่อจ่ายไฟสำรองให้กับอุปกรณ์ไฟฟ้า แต่ในกรณีไฟตกหรือเกิดความขัดข้องในระยะสั้น ตัวสับเปลี่ยนอาจสับเปลี่ยนไม่ทันทำให้อุปกรณ์ได้รับไฟฟ้าที่มีคุณภาพต่ำได้
เครื่องสำรองไฟ (UPS) จะเหมาะสำหรับการใช้งานกรณีไฟดับ และมีข้อดีคือราคาถูก แต่มีข้อจำกัดคือไม่สามารถควบคุมหรือปรับแรงดันไฟฟ้าได้ จึงต้องระมัดระวังไฟฟ้าเกินหรือคุณภาพไฟฟ้าที่อาจส่งผลเสียต่ออุปกรณ์ได้
2. Line-Interactive UPS
Line-Interactive UPS คล้ายคลึงกับ Standby UPS แต่มีระบบ Stabilizer หรือระบบปรับแรงดันไฟฟ้าโดยอัตโนมัติที่ช่วยรักษาระดับแรงดันไฟฟ้าเมื่อเกิดไฟตก ทำให้ UPS ไม่ต้องใช้แบตเตอรี่บ่อยครั้งในกรณีไฟตกเล็กน้อย เหมาะกับสภาพไฟฟ้าในประเทศไทยที่มีการตกบ่อยๆ โดยมีราคาที่ไม่สูงมาก แต่มีข้อจำกัดคือไม่สามารถแก้ไขความถี่ไฟฟ้าได้ จึงไม่เหมาะกับอุปกรณ์ที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น เครื่องมือแพทย์
3. Online UPS
Online UPS คือเครื่องสำรองไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพสูงสุด โดยระบบแบตเตอรี่และเครื่องแปลงกระแสไฟฟ้าทำงานตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นไฟดับ ไฟตก หรือไฟเกิน ทำให้จ่ายไฟฟ้าได้อย่างต่อเนื่องและเสถียร ไม่ส่งผลกระทบต่อการทำงานของอุปกรณ์ เหมาะสำหรับอุปกรณ์ที่ต้องการความเสถียรสูง ข้อจำกัดคือมีราคาสูงกว่าเครื่องสำรองไฟฟ้าประเภทอื่นๆ และมีการออกแบบที่ซับซ้อน ตัวเครื่องมีน้ำหนักมากกว่า
